Aandachtspunten bij een vaststellingsovereenkomst
Een vaststellingsovereenkomst is een overeenkomst die werknemer en werkgever samen sluiten met daarin de voorwaarden voor beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Men noemt het ook wel een beëindigingsovereenkomst. Er komt geen rechter of overheidsinstelling aan te pas, het einde van de arbeidsrelatie wordt onderling geregeld. Waar een arbeidsovereenkomst dus het begin van de arbeidsrelatie vormt, vormt de vaststellingsovereenkomst het einde van het dienstverband. Om als werknemer het recht op een WW-uitkering veilig te stellen, moet de vaststellingsovereenkomst aan een aantal eisen voldoen. Ook een werkgever heeft er belang bij dat de inhoud van de vaststellingsovereenkomst juridisch juist is. Daarom is het voor zowel een werknenemer als werkgever wenselijk (zo niet noodzakelijk) om juridisch advies in te winnen bij het sluiten van een vaststellingsovereenkomst.
Als jullie het eens zijn geworden over het feit dát de arbeidsovereenkomst gaat eindigen, begint het eigenlijk pas. Immers, wat zet je nu eigenlijk in die vaststellingsovereenkomst? En hoe formuleer je dat precies? De voorwaarden die in de vaststellingsovereenkomst staan opgenomen moeten niet alleen voldoen aan de wensen van werknemer en werkgever, maar moeten ook binnen het wettelijk kader passen. Dat is soms lastig, want de wet verandert nogal eens. Het is gebruikelijk om onder meer de volgende onderwerpen in de vaststellingsovereenkomst uit te werken:
- reden voor beëindiging van het contract
- einddatum van het contract
- eventuele ontslagvergoeding
- eindafrekening (denk aan: vakantiedagen, bonus, pensioen)
- teruggave bedrijfseigendommen (denk aan: laptop of auto)
- post-contractuele verplichtingen (denk aan: geheimhouding, concurrentiebeding)
- getuigschrift
- vergoeding juridische bijstand
- bedenktermijn
Wat zijn aandachtspunten bij het sluiten van de vaststellingsovereenkomst?
Bij het sluiten van een vaststellingsovereenkomst is het voor beide partijen belangrijk dat zij achteraf niet voor (financiële) verrassingen komen te staan. Het lastige is vaak dat werkgevers de financiële gevolgen zo beperkt mogelijk willen houden, waar de werknemer er financieel zo gunstig mogelijk uit wil komen. Als partijen op een nette manier tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst willen komen, dient in de vaststellingsovereenkomst extra aandacht te worden besteed aan de volgende punten:
- Ontslagreden en WW-recht
Tenzij het de werknemer is die per se een einde wil maken aan de arbeidsovereenkomst, is het gebruikelijk dat de werkgever in de vaststellingsovereenkomst laat opnemen dat de werkgever het initiatief tot beëindiging heeft genomen. Dit heeft alles te maken met het geldend maken van het WW-recht door de werknemer. Staat dit namelijk niet in de overeenkomst, dan is de kans aanwezig dat het UWV de werknemer verwijt dat hij geen baan meer heeft. Een werknemer krijgt dan geen of niet gelijk een WW-uitkering. Dit is vooral belangrijk voor werknemers die bij ondertekening van de vaststellingsovereenkomst nog geen zicht hebben op een nieuwe baan.
- Ontslagvergoeding en eindafrekening
Controleer goed of in de vaststellingsovereenkomst is opgenomen of de werknemer recht heeft op een ontslagvergoeding en zo ja, wat de hoogte van deze vergoeding is. Een werkgever is niet verplicht een ontslagvergoeding aan werknemer mee te geven. Indien een werkgever wel een ontslagvergoeding toekent, kan de hoogte van de transitievergoeding als uitgangspunt worden genomen. Let wel: er kunnen natuurlijk omstandigheden zijn om een hogere of juist lagere ontslagvergoeding toe te kennen. De hoogte van de ontslagvergoeding is erg afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Ook is het raadzaam te checken of in de beëindigingsovereenkomst iets staat opgenomen over de eindafrekening. Denk aan: betaling van resterend salaris en het wel of niet uitbetalen van vakantiedagen en overig verlof.
- Bonussen
Controleer altijd of een werknemer eenmalige of structurele bonussen heeft ontvangen. Heeft een werknemer jaarlijks een bonus ontvangen, dan is de kans groot dat het gemiddelde bedrag van de bonus deel uitmaakt van het jaarlijkse bruto-inkomen van de werknemer. Dat kan van belang zijn voor de hoogte van een eventuele ontslagvergoeding.
- Einddatum en vrijstelling van werkzaamheden
Check voordat de vaststellingsovereenkomst wordt getekend, wanneer de arbeidsovereenkomst nu echt eindigt: is er een opzegtermijn in acht genomen? En is de werknemer tot die laatste werkdag verplicht om op werk te verschijnen, of geldt een vrijstelling van werkzaamheden? Vrijstelling van werk met of zonder behoud van loon is soms prettig, maar vaak moet een werknemer hier wel wat voor ‘inleveren’.
- Post-contractuele bedingen
Een relatiebeding, concurrentiebeding, geheimhoudingsbeding: vaak staan deze opgenomen in de arbeidsovereenkomst. Maak in de vaststellingsovereenkomst duidelijke afspraken over de geldigheid van deze bedingen na afloop van het contract.
- Bedrijfseigendommen
Laptop, telefoon of auto van de zaak? In de vaststellingsovereenkomst staat vaak opgenomen wat daar mee moet gebeuren en wanneer. Soms mag een werknemer de bedrijfsauto blijven rijden tot de laatste werkdag, maar als iemand wordt vrijgesteld van werk kan dat ook wel eens betekenen dat de spullen moeten worden ingeleverd. Sommige werkgevers bieden de werknemer de kans om bedrijfseigendommen over te nemen.
- Vergoeding juridische kosten
Het tekenen van een vaststellingsovereenkomst zorgt voor een grote verandering in het leven van de werknemer. Het is daarom gebruikelijk om vanuit de werkgever een budget beschikbaar te stellen aan de werknemer voor het inwinnen van juridisch advies over de inhoud van de vaststellingsovereenkomst. Met dat budget komen partijen vaak een eind als zij een betaalbare en deskundige jurist inschakelen (wij houden ons aanbevolen!). Ben jij werknemer en heeft jouw werkgever je nog geen vergoeding van juridische kosten aangeboden? Vraag er dan naar.
- Bedenktermijn
Het is verplicht om in de vaststellingsovereenkomst een bedenktermijn van twee weken op te nemen voor de werknemer. Doet een werkgever dit niet, dan geldt automatisch een bedenktermijn van drie weken. Even checken dus!
- Finale kwijting
Finale kwijting, dat zie je vaak staan in een vaststellingsovereenkomst. Kort gezegd betekent finale kwijting dat partijen na ondertekening van de overeenkomst over en weer niets meer van elkaar te vorderen hebben. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.
Het
onderhandelen over de inhoud van de vaststellingsovereenkomst is heel
gebruikelijk. Het is een beetje geven en nemen en afhankelijk van de situatie,
kan de ene voorwaarde soms belangrijker zijn dan andere voorwaarden. Wij adviseren
daarom nooit een vaststellingsovereenkomst aan te bieden of te tekenen, voordat
je juridisch advies hebt ingewonnen. Laat de vaststellingsovereenkomst altijd checken of
controleren (eventueel op kosten van werkgever), zodat deze geheel is toegespitst
op jouw situatie. Ook als jij de onderhandelingen over de inhoud van de overeenkomst liever niet zelf voert, kan jij dit uitbesteden aan een jurist.